Algemeen
Onder het motto ‘Niet het vele is goed, maar het goede is veel’ maakt u in het Scheepstra Kabinet kennis met Scheepstra als schrijver, onderwijzer en zijn werk. U vindt hier zijn boekjes; de bekendste wandplaten; de leesplankjes alsmede brieven aan Jan Ligthart. Ook Cornelis Jetses en Wiebe Kornelis Walstra worden niet vergeten. U maakt verder kennis met zijn familie en dus met Roden, het dorp van Ot en Sien.
Het kabinet is gevestigd in de Oude Scheepstraschool. De school kent 4 lokalen en het kabinet bevindt zich gelijk rechts voorin. Het kabinet is ingericht als een klaslokaal uit de dertiger jaren. U vindt hier de oude schoolplaten, de bankjes, het prachtige schoolbord, een lessenaar en uiteraard de bekende leesplank. Het is echter een interactief gebeuren. Mensen belanden via het leesplankje op de I-pad. En van een oud schoolbord naar een digitaal bord, zoals dat tegenwoordig gebruikt wordt op basisscholen.
Er is hier niet alleen van alles te zien, er is ook genoeg te doen. Kinderen kunnen zelf uitproberen hoe het leren en lezen van toen ging. Of hoe je schreef met die mooie letters. Luisteren naar de verhalen van vroeger kan natuurlijk ook. Het museum is daarmee, zowel voor jong als oud, zeker de moeite van het bezoeken waard.
Historie
In 1995 fuseerden de oude Scheepstraschool aan de Brink in Roden en de Meester Zondagschool. Zo ontstond “De Marke” en verdween de naam Scheepstra. Veel Rodenaren ervoeren dit als pijnlijk. Er raakte een belangrijke historie op de achtergrond. Alleen een straatnaam herinnerde nu nog aan de beroemde schrijver en schoolmeester. Dit moest dus anders…
In het voorjaar van 2000 besloot een groep mensen het honderdjarige bestaan alsnog te vieren met een reünie, een herinneringsboek, een standbeeld van de schrijver en een tentoonstelling. “De Stichting Reünie 100-jaar H. Scheepstraschool Roden” ging vol goede moed van start vooral ook om “de persoon, werk en leven van de heer H. Scheepstra” onder ieders aandacht te brengen. En het lukte…
Er verscheen een prachtig boek “100 JAAR SCHEEPSTRASCHOOL 1894-1994”. (Uitgeverij Drenthe, Beilen 2002), Zo’n zestienhonderd mensen kwamen twee jaar later op 25 mei bijeen. Ze bekeken de tentoonstelling in het koetshuis en het standbeeld op de Brink, waar een bronzen Hindericus nu uitkijkt op de school, die zijn naam draagt.
In 2004 werd de stichting “De Oude Scheepstraschool” opgericht, met als doel het culturele erfgoed van Hindericus Scheepstra te bewaren en tentoon te stellen. De Stichting wilde dat de school zijn naam zou behouden en het monument zou een museum moeten herbergen, die de wereld van het kind zou laten zien, thuis, op school en daar buiten. Museum Kinderwereld zou in de Scheepstraschool dan ook een plaats moeten krijgen, want spelen en leren horen bij elkaar. Helaas gingen niet al deze plannen door maar de idealen en dromen bleven.
In 2012 werd de droom werkelijkheid en kwamen de idealen echt tot leven. De school werd gerestaureerd, verkocht aan Woningcorporatie Woonborg en verhuurd aan Stichting Promens Care (nu Cosis). De Stichting de “Oude Scheepstraschool” kon het voorste lokaal huren en vestigt hier dan uiteindelijk het Scheepstra Kabinet. Hiermee is Scheepstra dus weer helemaal terug in Roden, de plaats waar hij vandaan kwam en waar hij nog steeds thuis hoort!
Gebouw
De openbare lagere school aan de Schoolstraat in Roden werd in 1894 geopend en is een ontwerp van architect Hillebrands. In de officiële monumentenomschrijving heet het pand ‘een ‘vierklassige middengangschool met neorenaissance-details’.
Als u door de monumentale voordeur de school binnenstapt, zet u een stap in het verleden. De betegelde gang is precies zoals hij vroeger was, de oude kapstokken met nummers erop zijn nog aanwezig.
Als u naar boven kijkt, ziet u de originele gewelven net zoals de kinderen die honderd jaar geleden zagen. Aan het eind van de gang hangt een spreuk van Vondel (1587-1679) die iedere oud-leerling in het geheugen gegrift staat.
Vaste expositie
Het museum kent een vaste collectie. Dit zijn alle boekjes/werken van Hindericus Scheepstra en natuurlijk de beroemde leesplank en schoolplaten. Dit alles is terug te vinden op de plaats waar het begon, in een schoolklas uit vroegere tijd. Het oude hoge lokaal met de grote ramen en de prachtige ouderwetse deuren laten de collectie nog beter uit komen. Als u plaats neemt in de oude dubbele schoolbankjes met de ingebouwde inktpotjes, heeft u goed zicht op de grote leesplank, de lessenaar, de schoolplaten, het telraam en op het oude schoolbord. In dit schoolbord is, heel verrassend, een scherm ingebouwd waar u filmpjes en verhalen van vroeger kunt zien. De inktlappen, kroontjespennen, houten schooltassen en letterbakken maken het plaatje compleet.
Er is een gratis audio-tour beschikbaar. Met behulp van een tablet wordt u langs speciale objecten geleid, waarbij u (al of niet via een koptelefoon) achtergrondinformatie te horen krijgt.
Bijzondere expositie: ‘Koeien geven geen koude melk. Landbouw en techniek in de tijd van Ot en Sien.’
Vanaf 2020 is op de basisscholen in Nederland extra aandacht voor Wetenschap & Techniek (Techniekpact, 2018). Dit is nodig omdat de samenleving een steeds grotere kennis van wetenschap en technologie vraagt. Kennis was vroeger ook al belangrijk in de 19de eeuw gold dat met name voor de natuurwetenschap.
Scheepstra en Ligthart hadden groot vertrouwen in de wetenschap. Dankzij kennis en de ontwikkelingen van diverse nieuwe technieken, moderniseerden landbouw en nijverheid. De heren vonden het wenselijk dat kinderen leerden dat natuur, techniek en cultuur met elkaar verbonden zijn. Dit wisten ze prachtig te verwoorden in de leesboekjes die ze schreven. In de nieuwe expositie: ‘Koeien geven geen koude melk’, ziet u de wijze waarop de landbouw en techniek in de tijd van Ot en Sien vertaald werd.
De expositie komt tot stand door een samenwerkingsverband tussen het Scheepstrakabinet, de Cornelis Jetsesstichting, het Nationaal Onderwijsmuseum te Dordrecht en de afdeling Pedagogische en Onderwijswetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen.
Andere websites
Het Scheepstra Kabinet is op verschillende websites terug te vinden met één of meerdere pagina’s. Al deze websites hebben een duidelijke link naar ons kabinet.
De kop van Drenthe
Stichting de Kop van Drenthe beheert een website waarop toeristen en recreanten alle informatie van de regio kunnen vinden. Via de activiteitenkalender ziet u in één oogopslag wat er in de regio voor bijzondere activiteiten te doen zijn. Op deze site is het Scheepstra Kabinet ook terug te vinden met een eigen pagina.
Platform Drentse Musea
Op de website van museaindrenthe.nl vindt u gegevens van alle musea in Drenthe: openingstijden, contactgegevens, collectiepresentaties etcetra. Het Scheepstra Kabinet is verder lid van het Platform Drentse Musea.
Regio canon, gemeente Noordenveld
www.regiocanons.nl is de overkoepelende website voor regionale en lokale canons in Nederland. Hier vindt u het verhaal van uw provincie, regio of woonplaats als ‘vensters’ in woord en beeld: de belangrijkste momenten, personen en plekken uit het verleden op een rijtje. Regiocanons.nl is gekoppeld aan de canon van Nederland. Het Scheepstra Kabinet heeft een venster in de regio canon van de gemeente Noordenveld onder de naam Hindericus Scheepstra. Kortom: een website met informatie over wat iedereen zou moeten weten over de geschiedenis en het erfgoed in zijn buurt.
www.het-leesplankje.nl
Het kabinet heeft elk jaar weer een nieuwe tentoonstelling. Aangezien de geschiedenis van het lezen en schrijven de kern vormt van onze activiteiten, was de jaarlijkse tentoonstelling voor het seizoen 2015/2016 ‘geit zeep does, een expositie over bijzondere leesplankjes’. Deze leesplankjes waren grotendeels geleend van de gepassioneerde leesplankjesverzamelaar Ger van Wijngaarden. Op zijn website vindt u heel veel informatie over dit onderwerp.